İntihar eden Ukraynalı askerler: ‘Onlara kocamı verdim, beni yalnız, çaresiz bıraktılar’

[hepsigundem]

Bu yazıda rahatsız edici ayrıntılar ve intihar referansları bulunuyor. Kimi isimler kimliklerini korumak için değiştirildi.

Katerina, oğlu Orest’ten bahsederken gözyaşlarını tutamıyor.

Ölümünü nasıl öğrendiğini anlatırken sesi öfkeden titriyor.

Orest, 2023 yılında Donetsk bölgesindeki Chasiv Yar yakınlarında cephede hayatını kaybetti.

Ordunun resmi soruşturmasına nazaran, kendi kendine verdiği bir yara sonucu hayatını kaybetti.

Katerina, Ukrayna’da intihar ve ruh sıhhati mevzularındaki önyargılar nedeniyle hem kendisinin hem de ölen oğlunun kimliğinin bâtın kalmasını istedi.

Orest, kitaplara düşkün ve akademik bir meslek hayal eden, sessiz sakin 25 yaşında bir gençti.

Annesi, savaşın başlangıcında görme bozukluğu nedeniyle oğlunu askerlikten muaf olduğunu söylüyor.

Ancak 2023’te askere alma devriyesi onu sokakta durdurdu ve görme bozukluğu yine değerlendirildi. Savaşmaya uygun olduğuna karar verildi. Çok geçmeden, muhabere uzmanı olarak cepheye gönderildi.

Savaşta kaç Ukraynalı askerin öldüğünü kesin olarak bilmek sıkıntı.

Bu yılın başlarında Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Ukrayna’daki asker ve subayların 46 bininden fazlasının öldüğünü kabul etmişti.

Batılı uzmanlar bu sayının gerçeğin altında olduğunu düşünüyor.

Gölgeler altında, daha sessiz bir trajedi yaşanıyor. İntihar eden askerler ve tasa, damgalanma ve sessizlikle geride kalan aileler.

Asker intiharlarına ait resmi istatistik bulunmuyor. Yetkililer bunları münferit olaylar diye nitelendiriyor.

Ancak insan hakları savunucuları ve yaslı aileler, bu sayının yüzlerce olabileceğine inanıyor.

Katerina “Orest çağrılmadı, yakalandı” diyor.

Yerel askere alma merkezi BBC’ye yaptığı açıklamada, görme bozukluğu nedeniyle Orest’in savaş devrinde “kısmen uygun” olduğunu belirtti, rastgele bir yanlışlık yapmadıklarını savundu.

Katerina’nın anlattığına nazaran, Chasiv Yar yakınlarına konuşlandırıldıktan sonra Orest giderek içine kapanık ve depresif bir hale geldi.

Oğluna hâlâ her gün mektup yazıyor. 650’den fazla mektup yazdı ve sayı artmaya devam ediyor.

Oğlunun vefatının hukuk karşısındaki durumu acısını daha da artırdı. Ukrayna’da intihar, savaş dışı kayıp olarak kabul ediliyor.

İntihar sonucu ölenlerin aileleri hiçbir tazminat, askeri onur yahut kamuoyu takdiri almıyor.

Katerina “Ukrayna’da güya ikiye bölünmüş gibiyiz” diyor.

“Bazıları yanlışsız yoldan öldü, kimileri ise yanlış yoldan

“Devlet oğlumu aldı, savaşa gönderdi ve bana bir çuval içinde ceset geri getirdi. Hepsi bu. Yardım yok, gerçek yok, hiçbir şey yok.”

Gizli bedel

Katerina’nınki BBC’nin, sevdiklerini askerlik sırasında intihar ederek kaybeden ailelerden topladığı üç öyküden biri.

Her bir hikaye, ruhsal tükenmişliğin acı verici bir örneğini ve onları ihmal eden bir sistemi ortaya koyuyor.

Kievli Mariyana için de durum ne yazık ki çok misal.

Hem kendi kimliğini hem de merhum kocasının kimliğini zımnî tutmak istiyor.

Eşi Anatoliy 2022’de savaşmak için istekli oldu.

Başlangıçta askeri tecrübesi olmadığı için reddedilmişti, lakin Kievli “onu kabul edene kadar tekrar tekrar gitmeye devam etti” diyor hafif bir gülümsemeyle.

Anatoliy, savaşın en kanlı cephelerinden biri olan Bahmut yakınlarında makineli tüfekçi olarak görevlendirildi.

Mariyana “Bir misyondan sonra yaklaşık 50 adamın öldürüldüğünü söyledi” diye hatırlıyor.

“Farklı biri olarak geri döndü, sessiz ve aralı.”

Kolunun bir kısmını kaybettikten sonra Anatoliy hastaneye kaldırıldı.

Bir akşam, karısıyla yaptığı telefon görüşmesinin akabinde hastane bahçesinde intihar etti.

“Savaş onu mahvetti” diyor gözyaşları içinde.

“Gördükleriyle yaşayamadı.”

Anatoliy intihar ederek öldüğü için askeri merasimle gömülmesine müsaade verilmedi.

“Cephede yer aldığında yararlıydı. Lakin artık kahraman değil mi yani?”

Mariyana ihanete uğradığını hissettiğini söylüyor.

“Devlet beni yarı yolda bıraktı” diyor.

“Onlara kocamı verdim, beni yalnız, çaresiz bıraktılar.”

Diğer dul kalmış asker eşi kadınlarca da damgalandığını hissediyor.

Tek takviye kaynağı, kendisi üzere intihar ederek ölen askerlerin dul eşlerinden oluşan çevrimiçi bir topluluk.

Hükümetin maddeyi değiştirmesini, böylelikle öteki ölen askerlerin aileleriyle tıpkı haklara ve tanınmaya sahip olmak istiyorlar.

Lviv’de tanıştığımız Viktoria, reaksiyon alma endişesiyle kocasının vefatından hala açık açık bahsedemiyor. Bu nedenle onun da kocasının da gerçek ismini kullanmıyoruz.

Kocası Andriy’nin doğuştan kalp rahatsızlığı vardı, lakin o savaşa katılmakta ısrar etti.

Keşif birliğinde sürücü olarak vazife aldı ve Herson’un kurtuluşu da dahil olmak üzere en şiddetli çatışmalardan kimilerine şahit oldu.

Haziran 2023’te Viktoria, Andriy’nin intihar ettiğini bildiren bir telefon aldı.

“Sanki dünya başıma yıkılmıştı” diyor.

Cesedi 10 gün sonra geldi, lakin ona cesedi göremeyeceği söylendi.

Daha sonra tuttuğu bir avukat, ölümüne ilişkin soruşturmada tutarsızlıklar tespit etti.

Olay yerinden gelen fotoğraflar, kocasının vefatına ait resmi açıklamadan kuşku duymasına neden oldu.

Ukrayna ordusu, yaşanan yanılgıları kabul ederek soruşturmayı yine başlatmayı kabul etti.

“Onun ismini savunmak için savaşıyorum. Artık kendini savunamıyor. Savaşım şimdi bitmedi.”

Damgalanma kültürü

Oksana Borkun, dul asker eşleri için bir dayanak topluluğunu yönetiyor.

Kurduğu örgüt şu anda intihar sonucu yakınlarını kaybeden yaklaşık 200 aileyi kapsıyor.

“Eğer intihar ise, o bir kahraman değil; beşerler bu türlü düşünüyor” diyor.

“Bazı kiliseler cenaze merasimi düzenlemeyi reddediyor. Kimi kasabalar da fotoğraflarını anıt duvarlarına asmıyor.”

Bu ailelerin birçok, resmi vefat açıklamalarından kuşku duyuyor.

Oksana, “Bazı olaylar çok çabuk göz gerisi ediliyor” diye ekliyor.

Askeri din vazifelisi Peder Boris Kutovyi, işgalin başlamasından bu yana komutasındaki askerler ortasında en az üç intihar olayı gördüğünü söylüyor.

Ama ona nazaran tek bir intihar bile çok fazla.

“Her intihar, bir yerde başarısız olduğumuz manasına gelir.”

Ona nazaran, mesleği askerlik olanların bilakis, askere alınan birçok kişi bilhassa ruhsal olarak savunmasız halde.

Hem Oksana hem de Peder Boris, intihar ederek ölenlerin kahraman olarak kabul edilmesi gerektiğini söylüyor.

Hakikati bulmakta zorlanan bir sistem

Ukrayna askeri ombudsmanı Olha Reshetilova, her ay dört kadar askeri intihar olayı bildirildiğini ve bu bahiste gereğince efor harcanmadığını kabul ediyor.

“Cehennemi gördüler. En güçlü zihinler bile çökebilir” diiyor.

Reshetilova BBC’ye yaptığı açıklamada kurumunun sistemde ıslahat için çabaladığını söyledi.

“Düzgün bir askeri psikoloji okulu kurmak yıllar alır. Ailelerin gerçeği bilme hakkı var” diyor.

“Soruşturmalara güvenmiyorlar. Kimi hadiselerde intiharlar cinayetleri örtbas edebiliyor.”

Tüm askerleri kahraman olarak onurlandırmanın hakikat olup olmadığı konusunda fikri net değil ancak geleceği düşünüyor.

Reshetilova “Bunun sona ereceği vakte şimdiden hazırlanmalıyız” diye uyarıyor.

“Bu beşerler sizin komşularınız, meslektaşlarınızdı. Cehennemden geçtiler. Onları ne kadar sıcak karşılarsak, o kadar az trajedi yaşanır.”

Katkıda bulunanlar: Kevin McGregor, Oleksii Nazaruk ve Phoebe Hopson.

Bu haber, BBC gazetecileri tarafından hazırlandı ve denetim edildi. Bir pilot proje kapsamında çevirisi için yapay zekadan da faydalanıldı.

Kaynak : Haberler.com

The post İntihar eden Ukraynalı askerler: ‘Onlara kocamı verdim, beni yalnız, çaresiz bıraktılar’ first appeared on HepsiGündem.COM " Gündem,Güncel Haberler Burada ".

Okumaya devam et...